In een voorgaand artikel bekeken we wat de bevoegdheden waren van sociale inspecteurs, maar wat als er een inbreuk is? Uit een sociale inspectie blijkt dat meerdere zaken in je onderneming niet in orde zijn. Wat zijn mogelijke inbreuken? En welke gevolgen en sancties hangen daaraan vast?
Mogelijke inbreuken: 4 niveaus
Sociaalrechtelijke inbreuken worden opgedeeld in vier niveaus:
- Niveau 1: lichte inbreuken (bv. een werkgever die de RVA onjuiste gegevens over de loopbaanonderbreking van zijn werknemers bezorgt, het niet verwittigen van de dienst Toezicht op de sociale wetten bij een afwijking op het verbod van nachtarbeid door jonge werknemers).
- Niveau 2: inbreuken van middelmatige ernst (bv. verboden zondagarbeid, het niet toekennen van inhaalrust, onwettelijke overuren, foutieve loonuitbetaling, onbetaalde solidariteitsbijdrage, ontbrekend arbeidsreglement).
- Niveau 3: ernstige inbreuken (bv. gebrek aan arbeidsongevallenverzekering, het niet-organiseren van sociale verkiezingen).
- Niveau 4: zeer ernstige inbreuken (bv. tewerkstelling van werknemers zonder geldige verblijfsvergunning, geen onmiddellijke aangifte van tewerkstelling, verboden terbeschikkingstelling (aan uitzendarbeid doen zonder erkenning, in de volksmond ‘koppelbazerij’ genoemd), verhindering tijdens een sociale inspectie).
Alle mogelijke inbreuken zijn te vinden in het Sociaal Strafwetboek.
Ben jij voldoende voorbereid op bezoek van de sociale inspectie? In ons gratis e-book ‘Sociale inspectie: zó zet je je schrap’ lees je alles wat je moet weten en voorbereiden voor een sociale inspectie.
Mogelijke gevolgen en sancties
Naargelang de aard van de inbreuk(en) kunnen er verschillende gevolgen zijn:
-
Waarschuwing
Gaat het om minieme fouten, dan kom je er wellicht met de schrik of een waarschuwing vanaf.
-
Regularisatie
Bij meerdere onregelmatigheden volgt vaak een dwingend verzoek tot regularisatie: je krijgt geen proces-verbaal, op voorwaarde dat je alle inbreuken rechtzet. Een rechtzetting zal vaak met terugwerkende kracht gebeuren.
Appreciatierecht
Als een agent een inbreuk vaststelt, is hij verplicht om te verbaliseren. Bij een sociaal inspecteur is dat anders, die heeft ‘appreciatierecht’. De inspecteur kiest zelf of hij een waarschuwing geeft, een regularisatie oplegt of een proces-verbaal opmaakt.
-
Sancties
Bij zware inbreuken op de sociale wetgeving wordt een proces-verbaal opgemaakt. Dat is zeker het geval bij zwartwerk of de tewerkstelling van werknemers zonder geldige verblijfsvergunning. Er kunnen administratieve en strafrechtelijke sancties volgen.
Proces-verbaal: bijzondere bewijswaarde
Het pv van een sociale inspecteur heeft ‘bijzondere bewijswaarde’. Dat betekent dat zijn vaststelling volstaat als bewijs. De bewijslast ligt altijd bij de overtreder. De bijzondere bewijskracht geldt enkel voor zijn ‘zintuiglijke waarnemingen’ en niet voor subjectieve vaststellingen of voor vermoedens. Het pv moet ook volgens de normen én binnen de 14 dagen na de vaststelling worden opgemaakt. Anders verliest het zijn bijzondere bewijswaarde.
Hieronder vind je een overzicht van de sancties naargelang het inbreukniveau:
|
|
Gevangenisstraf |
Strafrechtelijke boete |
Administratieve boete |
|
Niveau 1 |
|
|
80 tot 800 euro |
|
Niveau 2 |
|
of een strafrechtelijke boete van 400 tot 4.000 euro |
of een administratieve boete van 200 tot 2.000 euro |
|
Niveau 3 |
|
of een strafrechtelijke boete van 800 tot 8.000 euro |
of een administratieve boete van 400 tot 4.000 euro |
|
Niveau 4 |
of een gevangenisstraf van 6 maanden tot 3 jaar |
en/of een strafrechtelijke boete van 4.800 tot 48.000 euro |
en/of een administratieve boete van 2.400 tot 24.000 euro |
In bepaalde gevallen wordt het bedrag van de boete vermenigvuldigd met het aantal betrokken werknemers, kandidaat-werknemers, stagiairs, zelfstandigen of zelfstandige stagiairs voor wie de inbreuk gepleegd is.
Voorbeeld: je stelt als werkgever geen individuele rekening voor 10 werknemers op, dan ben je de boete 10x verschuldigd.
De vermenigvuldigde boete mag echter niet meer bedragen dan 100 keer het maximumbedrag van de boete.
Vraag je je ook af wat de bevoegdheden zijn van sociaal inspecteurs? Lees er hier meer over.
Wie wordt bestraft?
Een administratieve boete wordt doorgaans opgelegd aan de overtreder, in de praktijk is dit dus meestal de werkgever. In bepaalde gevallen kan ook aan andere personen dan de werkgever een administratieve geldboete opgelegd worden. Bijvoorbeeld aan werknemers die medewerking aan het verhoor weigeren of aan andere aanwezigen op de werkplek.
De strafrechtelijke boetes en gevangenisstraffen zijn voor de persoon die de inbreuk pleegde: de werkgever, een aangestelde werknemer of een mandataris. De werkgever blijft evenwel te allen tijde burgerlijk aansprakelijk voor de betaling van die boetes.
Meer weten over sociale inspectie?
In ons korte maar heldere e-book ‘Sociale inspectie: zó zet je je schrap’ lees je wat je als ondernemer zeker moet weten over sociale inspectie. We doen de verschillende inspectiediensten uit de doeken, vertellen je wat je mag verwachten bij een controle en hoe je je daar het best op voorbereidt. Achteraan het e-book vind je een praktische checklist, die de belangrijkste aandachtspunten nog ’s samenbalt.
