Met een duolegaat duidt een erflater meerdere begunstigden aan in zijn of haar testament. Er wordt enerzijds een ver familielid of een goede vriend aangeduid, en anderzijds een goed doel. Het goed doel ontvangt een (groot) deel van de nalatenschap, onder de voorwaarde dat zij een deel daarvan aan het familielid of de vriend geeft. Het goed doel betaalt daarbij alle erfbelasting, ook die van de andere begunstigde(n).
Weet je waar je als ondernemer zoal op moet letten bij een schenking anno 2021? Onze vermogensplanners zetten alle aandachtspunten op een rij tijdens hun webinar op 27 mei.
Een duolegaat strekt ertoe de zware fiscale last voor de begunstigden te verlichten en tegelijk het goed doel te steunen. Een legaat aan een goed doel wordt belast aan 8,5% in de erfbelasting. Bij een legaat aan een ver familielid of een goede vriend lopen de tarieven in de (progressieve) erfbelasting echter op tot 55%. Hoe verder de verwantschapsband, hoe hoger de erfbelasting. Door gebruik te maken van een duolegaat houdt de begunstigde netto meer over van zijn of haar legaat.
In het Vlaams Parlement werd geargumenteerd dat de begunstiging van een goed doel (te) vaak op de tweede plaats kwam te staan en dat de hoofddoelstelling erin bestond om het familielid of de goede vriend zoveel mogelijk na te laten. Er werd dan ook beslist in het decreet van 17 maart 2021 om het fiscaal voordeel van het duolegaat af te schaffen, en dit vanaf 1 juli 2021.
Door de afschaffing ontstaat de vrees dat de goede doelen het met minder publieke middelen zullen moeten doen. Om daaraan tegemoet te komen, wordt het tarief voor de schenk- en erfbelasting voor schenkingen en legaten aan goede doelen (van respectievelijk 5,5% en 8,5%) teruggebracht op 0%.
De wijzigingen treden in werking voor overlijdens vanaf 1 juli 2021. Opgelet, ook duolegaten die zijn opgenomen in testamenten van vóór die datum vallen hieronder. Het is dus aangewezen om testamenten die voorzien in een duolegaat aan te passen. Het is dan nog de vraag: wat met personen die niet meer in staat zijn om hun testament aan te passen (bv. door wilsonbekwaamheid)?
Introductie van de vriendenerfenis
Daarnaast voert het decreet een “vriendenerfenis” in. Je kan daarmee een deel van je erfenis (maximaal € 15.000) aan een lager tarief nalaten aan een ver familielid of een goede vriend. De maximale bevoordeling geldt evenwel per nalatenschap en niet per “vriend”.
Dit legaat zal belast worden aan het fiscaal gunstig tarief van 3% in plaats van het normale tarief van 25%. Het verschil in de verschuldigde erfbelasting (€ 450 in plaats van € 3.750), zorgt voor een besparing van maximaal € 3.300. Boven de grens van € 15.000 blijven de gewone tarieven van toepassing (van 25% tot 55% boven het bedrag van € 75.000).
De vriendenerfenis kan zowel opgenomen worden in een notarieel, als in een eigenhandig testament. Vergeet daarbij overigens niet dat je ook steeds bij leven een schenking kan doen aan verre familieleden/vrienden. Roerende schenkingen worden aan een vlak tarief van 7% belast, ongeacht het geschonken bedrag.
Geen verlenging van de verdachte periode
Wordt een schenkingsakte voor een Belgische notaris verleden, dan is hierop schenkbelasting verschuldigd. Belgische notariële akten moeten immers geregistreerd worden. Betreft het een schenking van roerende goederen dan bedraagt de schenkbelasting 3% of 7%. De betaling van de schenkbelasting werkt bevrijdend voor de erfbelasting. Eens de schenkbelasting is betaald, zal er op de geschonken goederen geen erfbelasting meer verschuldigd zijn.
Niet alle roerende schenkingen moeten geregistreerd worden. Zo kan je bijvoorbeeld een bank- of handgift doen. Overlijd je evenwel binnen de drie jaar na de schenking en werd de schenking niet ter registratie aangeboden vóór je overlijden, dan zal de erfbelasting geheven worden op de waarde van de geschonken goederen, die fictief bij de andere (roerende) goederen van jouw nalatenschap worden geteld. Overleef je deze “verdachte periode” wel, dan is geen erfbelasting meer verschuldigd. Je hebt belastingvrij een deel van je vermogen kunnen wegschenken.
In het voorontwerp van het decreet werd geopperd om die verdachte periode te verlengen van drie naar vier jaar. De wijziging werd niet weerhouden in de definitieve tekst van het decreet. Dit heeft (deels) te maken met de sluiting van de “Kaasroute” op 15 december 2020. Voor een uitgebreide bespreking van de sluiting van de “Kaasroute” verwijzen wij naar ons artikel van 12 oktober 2020. Ingevolge de sluiting ervan leek het de decreetgever niet opportuun om voormelde “verdachte periode” te verlengen.
Besluit
Hou voor je successieplanning rekening met een aantal belangrijke wijzigingen van de Vlaamse Codex Fiscaliteit vanaf 1 juli 2021. Laat tijdig je testament nakijken indien er een duolegaat is opgenomen, zodat je testament kan aangepast worden in overeenstemming met je wensen. Weet dat de tarieven van de schenk- en erfbelasting voor goede doelen worden verlaagd naar 0% en dat je als alternatief een “vriendenerfenis” in je testament kan opnemen, waardoor je op fiscaal gunstige wijze een legaat van maximaal € 15.000 kan toekennen aan een ver familielid of een vriend. Daarnaast kan je nog steeds bij leven roerend vermogen schenken aan (verre) familieleden en vrienden, tegen een vast tarief van 7%, en dit ongeacht de waarde van de schenking. Aan de schenking kan je voorwaarden verbinden indien je graag nog een zekere controle over het geschonken vermogen behoudt.
E-book: Denk vandaag al aan jouw toekomst (en die van je naasten)
Welke stappen kan je zetten om je vermogen -in welke vorm ook - optimaal uit te bouwen en over te dragen? In dit e-book krijg je het antwoord op al je vragen.
Heb je nog vragen over de gevolgen van de wetswijziging of wil je graag meer informatie in het kader van je vermogensplanning? Neem dan gerust contact op met je adviseur.
Lieselotte Vandevelde
M: lieselotte.vandevelde@vgd.eu
T:+32 3 502 13 71
Kira Hendrickx
T:+32 3 247 43 30
E-book: Denk vandaag al aan jouw toekomst (en die van je naasten)
Welke stappen kan je zetten om je vermogen -in welke vorm ook - optimaal uit te bouwen en over te dragen? In dit e-book krijg je het antwoord op al je vragen.
