De ‘nieuwe’ jaarlijkse taks op de effectenrekeningen ontleed

De ‘nieuwe’ jaarlijkse taks op de effectenrekeningen is nog geen feit maar toch hebben het wetsontwerp van 05/01/2021 en de voorbereidingen daar naartoe al heel wat stof doen opwaaien. Effectentaks 2.0, rijkentaks, “abonnementstaks” volgens de Memorie van Toelichting (MvT) …. Veel namen om toch maar niet te hoeven zeggen dat het eigenlijk om een vermogensbelasting gaat. Wij houden het bij de benaming van het wetsontwerp: “de jaarlijkse taks op de effectenrekeningen”. In deze blog komen de voornaamste kenmerken aan bod, samen met citaten van belangrijke passages uit de lijvige memorie van toelichting.

Waarom deze taks?

“De taks heeft een louter budgettair doel en beoogt een zichtbare bijdrage te leveren aan de instandhouding van de sociale zekerheid die in cruciale tijden de bevolking van ons land heeft beschermd op vlak van gezondheid en inkomen”. Mooi geformuleerd …. maar toch eigenlijk een vermogensbelasting.

Taks op wat?

De nieuwe taks is een jaarlijkse belasting op het aanhouden van een effectenrekening. Elke effectenrekening wordt als een apart belastbaar voorwerp beschouwd ongeacht wie deze aanhoudt, met hoeveel deze wordt aangehouden noch in welke hoedanigheid (naakte eigenaar of vruchtgebruiker).

“Tak 23-verzekeringen, zullen wel onder de toepassing van de taks vallen, aangezien het aanhouden van een portefeuille middels een Tak 23-verzekering en een er achter liggende effectenrekening een volledig substituut uitmaakt voor een direct aangehouden effectenrekening.”

Op welke effecten?

Er is sprake van “alle financiële instrumenten en geldmiddelen” op de effectenrekening! Dit is zeer ruim (aandelen, obligaties, turbo’s, speeders, trackers…) en omvat nu ook het geldsaldo. Stel dat je een aandeel verkoopt en de verkoopopbrengst wordt tijdelijk geparkeerd in afwachting van een andere bestemming (nieuwe aankoop belegging, overschrijving naar zichtrekening…) dan zal deze cash meetellen voor de bepaling van het grensbedrag. Effecten op naam vallen niet onder deze taks!

Taks voor wie?

De taks is van toepassing voor alle Belgische inwoners, niet enkel natuurlijke personen, maar ook de rechtspersonen en oprichters van juridische constructies. Voor niet-inwoners dient er rekening te worden gehouden met de respectievelijke dubbelbelastingverdragen. Zo is de taks van toepassing op buitenlandse effectenrekeningen aangehouden door een Belgische rijksinwoner.

Let op! “Deze jaarlijkse taks op de effectenrekeningen vormt geen aftrekbare beroepskost in de personenbelasting, wanneer het kapitalen betreft die voor beroepsdoeleinden worden aangewend, of in de vennootschapsbelasting.“

Belastbare grondslag en tarief

De taks is van toepassing op effectenrekeningen met een gemiddelde waarde van meer dan 1 miljoen euro, gemeten gedurende de referentieperiode. Tijdens de referentieperiode zijn de referentietijdstippen 31 december, 31 maart, 30 juni en 30 september. De belastbare grondslag is de som van de waarden van de belastbare financiële instrumenten op de referentietijdstippen, gedeeld door het aantal van die tijdstippen.

Het tarief bedraagt 0,15%, maar er geldt een beperking: de taks kan nooit groter zijn dan 10% van het verschil tussen de berekende gemiddelde waarde en 1 Mio euro. Een voorbeeld ter verduidelijking:

Hoe wordt deze taks geïnd?

Voor Belgische effectenrekeningen is het eenvoudig: het zijn de Belgische tussenpersonen die als belastingschuldigen van de taks deze automatisch zullen inhouden. Voor buitenlandse effectenrekeningen kan de buitenlandse tussenpersonen een erkende vertegenwoordiger aanstellen om de taks te voldoen, maar dit is geen verplichting. Doet de buitenlandse instelling dit niet dan moet de titularis dit zelf doen. Indien de effectenrekening wordt aangehouden door meerdere titularissen, kan elke titularis de aangifte indienen voor alle titularissen.

“Het begrip titularis betreft de houder(s) van de effectenrekening, met inbegrip van de oprichter(s) van juridische constructies, dochterconstructies, moederconstructies en ketenconstructies in het kader waarvan effectenrekeningen worden aangehouden. In bepaalde gevallen houden entiteiten zonder rechtspersoonlijkheid, zoals maatschappen of feitelijke verenigingen, effectenrekeningen aan. In voorkomend geval staat de rekening op naam van bepaalde verantwoordelijken (natuurlijke personen of rechtspersonen). Dezen houden de rekening aan en beheren ze als een onverdeeld doelgebonden vermogen. In dat geval rusten de verplichtingen die de titularissen hebben, op hen,…”

Antimisbruikbepalingen

Een groot verschil met de vorige taks is dat er nu eveneens een algemene antimisbruikbepaling wordt opgenomen in het Wetboek Diverse Rechten en Taksen.

Als misbruik worden beschouwd, de verrichtingen waarbij de belastingplichtige:

• zichzelf in strijd met de doelstellingen van de taks, buiten het toepassingsgebied van de taks plaatst; of
• aanspraak maakt op een belastingvoordeel in strijd met de doelstellingen van de taks.

Hierbij worden geviseerd: zowel een vermindering van een effectenrekening om de taks te verminderen of te vermijden (top down), als een bestaande effectenrekening niet meer verhogen om de geheven taks niet te laten toenemen of aan de heffing te ontsnappen (bottom up).

Er zijn daarnaast 2 onweerlegbare vermoedens van misbruik, de verrichtingen gesteld vanaf 30 oktober 2020 die bestaan in:

• het splitsen van een effectenrekening bij dezelfde tussenpersoon (bank); en
• de omzetting naar “financiële instrumenten” op naam.

Inwerkingtreding

Op de dag die volgt op de dag van bekendmaking ervan in het Belgisch Staatsblad, met uitzondering van de antimisbruikbepalingen die enkel aangaande de jaarlijkse taks op de effectenrekeningen uitwerking hebben op 30 oktober 2020.

In elk geval zal de eerste referentieperiode een einde nemen op 30 september 2021, waarna alle termijnen zullen beginnen lopen.

Wat nu?

De taks ontwijken is door de zeer brede antimisbruikbepalingen zeer moeilijk. Of de wet er zal doorkomen in deze vorm is onzeker. Indien de wet er in deze vorm doorkomt, dan is het nog uitkijken naar rechtspraak, in het bijzonder betreffende de brede antimisbruikbepalingen.

Wij hebben zo’n vermoeden dat dit niet ons laatste artikel zal zijn rond de jaarlijkse taks op effectenrekeningen.

Wordt vervolgd…

Heb je vragen over dit topic of wil je graag meer info? Contacteer onze vermogensplanners!

E-book: Denk vandaag al aan jouw toekomst (en die van je naasten)

Welke stappen kan je zetten om je vermogen -in welke vorm ook - optimaal uit te bouwen en over te dragen? In dit e-book krijg je het antwoord op al je vragen.