Bijkomende hoofdelijke loonaansprakelijkheid voor activiteiten in de bouwsector

Toepassingsgebied

Dit nieuwe regime is niet beperkt tot het loon, dat aan de gedetacheerde werknemers is verschuldigd, maar is eveneens van toepassing op werknemers, die op permanente wijze in België werken voor een Belgische of buitenlandse werkgever.  De bijzondere aansprakelijkheid is beperkt tot activiteiten in de bouwsector, zijnde activiteiten of diensten, die: 

• behoren tot PC 124 (bouw)
• beschouwd worden als werken in onroerende staat in de zin van art. 20, §2 BTW KB nr. 1 én behoren tot PC 111 (metaal), PC 121 (schoonmaak), PC 126 (houtbewerking) of PC 149,01 (elektriciens).

Verschillen met de bestaande regeling hoofdelijke aansprakelijkheid 

1. Automatisch

De aansprakelijkheid geldt in principe automatisch voor alle schulden ontstaan in de relatie, dit in tegenstelling tot de bestaande hoofdelijke aansprakelijkheid voor lonen waarbij de aansprakelijkheid ingaat 14 dagen na de verwittiging door de Sociale Inspectie én enkel betrekking heeft op toekomstige schulden.  

2. Relatie aannemer

Een ander verschil met de bestaande hoofdelijke aansprakelijkheid is dat deze nieuwe aansprakelijkheid enkel geldt voor de niet-volledige betaling van lonen tussen de opdrachtgever of aannemer voor zijn rechtstreekse contractant en niet voor de eventuele onderaannemer in de verdere keten.  3. Duur aansprakelijkheid De duur van de “algemene” hoofdelijke aansprakelijkheid is beperkt dot één jaar, de bijzondere hoofdelijke aansprakelijkheid is onbeperkt in de tijd.  

Bevrijding hoofdelijke aansprakelijkheid

Een voorzichtige contractant kan aan deze hoofdelijke aansprakelijkheid ontsnappen, wanneer hij in het bezit is van een schriftelijke verklaring van zijn aannemer.  Deze verklaring kan in een afzonderlijk document opgenomen worden of in een clausule in de aannemingsovereenkomst.  De verklaring, ondertekend door beide partijen, houdt in dat: 

• De opdrachtgever aan zijn aannemer de coördinaten meedeelt van de internetsite van de FOD Waso, waarin de inlichtingen betreffende het verschuldigde loon zijn opgenomen, en;
• De aannemer bevestigt dat hij het verschuldigde loon aan zijn werknemers betaalt en ook in de toekomst zal betalen. 

De mogelijkheid om te ontkomen aan zijn aansprakelijkheid door opmaak van dergelijke verklaring is echter niet absoluut.  De aansprakelijkheid zal opnieuw gelden 14 werkdagen nadat de opdrachtgever of aannemer kennis heeft van het feit dat zijn aannemer het verschuldigde loon niet volledig betaalt.  Dergelijke kennis is, onder andere, bewezen wanneer de opdrachtgever in kennis gesteld wordt door de Inspectie van het feit dat de aannemer zijn loonverplichting niet nakomt.  

Voorrang voor bijzondere aansprakelijkheid

Deze bijzondere hoofdelijke loonaansprakelijkheid sluit de algemene regeling uit voor de rechtstreekse contractant in geval van bouwactiviteiten. De algemene regeling blijft wel gelden voor de andere activiteiten en sectoren, alsook voor de relaties met de onrechtstreekse medecontractanten. 

Sanctie 

De hoofdelijk aansprakelijke kan bovendien gesanctioneerd worden, wanneer hij het loon niet betaalt: hetzij met een administratieve geldboete inclusief opdeciemen van 150 tot 1.00 EUR, hetzij een strafrechtelijke geldboete inclusief opdeciemen van 300 tot 3.000 EUR. 

Besluit

Iedereen die werkzaamheden in onroerende staat laat uitvoeren, kan aangesproken worden voor niet-betaalde lonen door zijn directe medecontractant.  Dit regime geldt voor het loon dat wordt betaald zowel aan eigen werknemers als gedetacheerden.  De potentiële hoofdelijke aansprakelijke kan zich grotendeels bevrijden van deze aansprakelijkheid.  Een aanpassing van de aannemingsovereenkomst is dan aangewezen.