De mogelijkheid om sinds 15 juni weer te reizen binnen de EU, heeft ook gevolgen voor jou als ondernemer. Je blijft immers verantwoordelijk voor de veiligheid van alle medewerkers op de werkvloer. Als werkgever moet je dus de nodige maatregelen treffen zodat de veiligheid en gezondheid van alle medewerkers niet in het gevaar komt. Maar wat kan je concreet ondernemen als je medewerker terugkeert uit een groene, oranje of rode zone? Goede afspraken maken goede vrienden, hier vind je een overzicht.
1. Mijn medewerker gaat op reis, wat nu?
Als je medewerker van zijn welverdiende vakantie gaat genieten, kan je hem niet verplichten om zijn reisbestemming mee te delen. Dat zou het recht op privacy van de werknemer schenden en ligt niet in lijn met de richtlijnen van de Gegevensbeschermingsautoriteit (GBA). Een verbod om te reizen kan evenmin. In het kader van de veiligheid op de werkvloer en in het kader van arbeidsorganisatie bij mogelijke quarantaine, kan je het wel altijd vragen. De GBA geeft aan dat het is aangewezen om je werknemers aan te sporen hun leidinggevende in te lichten wanneer ze uit een risicovolle zone terugkeren naar België. Informeer hierbij steeds je werknemer over het doel waarom je die informatie opvraagt en wat je er als werkgever mee zult doen.
Indien de medewerker vast zit in een risicogebied en niet tijdig zijn werk in België terug kan aanvatten, is hij verplicht dat te melden. Doet hij dat niet, dan is hij onwettig afwezig. Als hij jou wel op de hoogte brengt zijn er drie mogelijkheden: gewettigde afwezigheid, wettelijke verlof / inhaalrust of tijdelijke werkloosheid. De RVA voorziet momenteel tot 31/08 de mogelijkheid om tijdelijke werkloosheid door overmacht in te roepen in deze situatie.
Een werknemer die op vakantie vertrekt naar een rode zone, heeft géén recht op werkloosheidsuitkeringen. Vertrekken naar een groene of oranje zone kan wel nog zonder nadelige gevolgen op het recht op uitkeringen. Zelfs als nadien de zone rood wordt.
2. En wat bij zijn terugkeer?
a) Uit een groene of oranje zone
Als je medewerker terugkeert van reis, zijn de maatregelen die je kan opleggen afhankelijk van de code van het land waaruit hij terugkeert. Was die groen of oranje? Dan kan je je medewerker niet eenzijdig opleggen niet meer te komen werken of verplichten een COVID-test te ondergaan. Je medewerker moet wel alle maatregelen respecteren zoals beschreven in punt 1 hierboven, die de veiligheid voor iedereen garanderen. Het kan dus perfect zijn dat er afspraken gemaakt zijn rond telewerk.
b) Uit een rode zone
Komt je medewerker uit een rode zone? Dan is enkel telewerk mogelijk, want de overheid legt in dit geval een verplichte quarantaine op. De toegang tot de werkplek kan de werknemer dus tot 14 dagen na zijn terugkeer ontzegd worden. Om in lijn te zijn met de regelgeving, moet je medewerker een quarantaine-attest kunnen voorleggen. Aan de hand van dit attest kan je je als werkgever verantwoorden aan de RVA waarom je tijdelijke werkloosheid aangeeft. Als telewerk niet mogelijk is, kan je weer een beroep doen op verlof, gewettigde afwezigheid of tijdelijke werkloosheid.
Hier is het vertrekmoment bepalend. Een werknemer die op vakantie vertrekt naar een rode zone, heeft géén recht op werkloosheidsuitkeringen. Hij wist immers op voorhand dat hij bij zijn terugkeer in quarantaine zou moeten. Het was dus een bewuste keuze. Als er geen telewerk mogelijk is, zal de medewerker dus onbetaald verlof, verlof of inhaalrust moeten ingeven voor deze periode. Vertrekken naar een groene of oranje zone kan wel nog zonder nadelige gevolgen op het recht op uitkeringen. Zelfs als nadien de zone rood wordt.
Kan ik mijn medewerkers verplicht laten testen?
Als je medewerker symptomen vertoont, kan je hem/haar wel doorverwijzen naar de arbeidsgeneesheer. Deze oproep mag hij niet weigeren. Maar je kan dus nooit een werknemer verplichten om een arbeidsgeschiktheidsattest te laten afleveren (wat niet hetzelfde is als een arbeidsongeschiktheidsattest). Je kan een medewerker zonder symptomen niet verplichten om zich aan te melden bij de arbeidsgeneesheer
Dus concreet?
Als werkgever ben je dus verantwoordelijk voor het welzijn van alle werknemers, dus maak je best enkele duidelijk afspraken. Je kan een preventieplan opstellen met maatregelen voor werknemers die terugkomen uit een gebied met een verhoogd risico, zoals een oranje zone. Daarin kan je bijvoorbeeld opnemen dat telewerk mogelijk is en dat je je werknemers vraagt een test te laten afnemen. Je dient als werkgever zorg te dragen voor een transparante communicatie over deze regels. Voorzie ook steeds een contactpunt of vertrouwenspersoon bij vragen.
Vragen? Contacteer onze experts:
Sara Van Puyvelde, HR Advisory
Kobe Deraeve, Legal Advisor
