Het fiscale gunstregime inzake auteursrechten vormt tot op heden een zeer populaire alternatieve verloningstechniek, maar het stelsel staat onder druk. Onze Tax advisors geven je een stand van zaken.
Individuen die in het kader van hun beroepsactiviteiten auteursrechtelijk beschermde werken creëerden, kunnen hiervoor afzonderlijk vergoed worden bovenop hun normale beroepsinkomen. Deze vergoeding inzake auteursrechten wordt beschouwd als een roerend inkomen belastbaar aan een tarief van 15% en met gunstige kostenforfaits van 50% en 25% (waardoor de werkelijke belastingdruk in de praktijk vaak slechts 7,5% bedraagt).
Wijzigingen vanaf 2023
De laatste jaren kwam dit stelsel steeds meer in het vizier van de fiscus omwille van het wijdverspreide gebruik ervan. Zo worden auteursrechten in een breed segment van sectoren toegepast (IT, technologie, marketing, journalisten, fotografen, architecten …).
In de zomer van 2021 kondigde de Minister van Financiën reeds aan het toepassingsgebied van deze maatregel in te perken, met de intentie het terug te brengen naar de initiële gedachte van de regeling (louter voor onregelmatige inkomsten uit artistieke activiteiten). Dit zou betekenen dat bepaalde sectoren (bijvoorbeeld softwareontwikkelaars) die tot op heden op grote schaal gebruik maakten van deze regeling, uit de boot zouden vallen.
Het duurde finaal tot eind 2022 alvorens deze intentie geconcretiseerd werd. Sinds 1 januari 2023 is het nieuwe stelsel inzake auteursrechten in voege getreden.
Beperking toepassingsgebied
Het vernieuwde fiscaal gunstregime van auteursrechten is nog slechts van toepassing op (i) bepaalde originele werken van letterkunde of kunst en (ii) prestaties van uitvoerende kunstenaars.
Voorts moet de titularis beschikken over een kunstwerkattest of moet sprake zijn van een overdracht/licentieverlening aan een derde voor mededeling aan het publiek, voor openbare uitvoering/opvoering of voor reproductie.
Hoewel het de bedoeling was om het toepassingsgebied sterk te vernauwen, heerst er nog steeds onduidelijkheid over de exacte gevolgen van deze nieuwe formulering.
- Enerzijds blijft het begrip ‘werken van letterkunde of kunst’ een erg ruim begrip (waar in principe ook computerprogramma’s nog steeds onder vallen volgens de Berner Conventie;
- Anderzijds moet het kunstwerkattest nog uitgewerkt worden en is nog niet geheel duidelijk hoe de vereiste van mededeling aan het publiek moet geïnterpreteerd worden. Dit zou immers kunnen betekenen dat werken die louter gedeeld worden tussen werknemer en werkgever (zonder verspreiding over een breder publiek), niet in aanmerking komen.
Hoe dan ook was het de intentie van de wetgever om het toepassingsgebied te vernauwen. Om die reden vermoeden we dan ook dat de fiscus de wijzigingen op een restrictieve manier interpreteert. Er wordt op heden werk gemaakt van een circulaire ter verduidelijking, deze wordt op korte termijn verwacht. In tussentijd zou de rulingcommissie intern al een richtlijn hebben aangenomen dat IT’ers niet langer in aanmerking komen.
Beperking qua omvang van de in aanmerking komende vergoedingen
Ook de maximale omvang van de auteursrechtelijke vergoedingen wordt wettelijk beperkt. In de praktijk was er hier tot op heden immers vaak onduidelijkheid omtrent, met name indien er ook prestaties geleverd werden naast de loutere overdracht van auteursrechten. In dat geval diende de vergoeding opgesplitst te worden in een vergoeding voor het leveren van de prestaties (beroepsinkomen) en een vergoeding voor de overdracht van auteursrechten (roerend inkomen). Bij gebrek aan een wettelijk kader werd vaak teruggevallen op enkele vuistregels uit de rulingpraktijk.
De verhouding tussen de vergoeding inzake auteursrechten enerzijds en de vergoeding die gepaard gaat met het leveren van prestaties anderzijds is nu wettelijk verankerd. Deze verhouding zal stelselmatig verstrengen naar respectievelijk 50/50 (inkomstenjaar 2023 – aanslagjaar 2024), 60/40 (inkomstenjaar 2024 – aanslagjaar 2025) en 70/30 (inkomstenjaar 2025 – aanslagjaar 2026). Vanaf aanslagjaar 2026 zal met andere woorden maximaal 30% van de totale vergoeding nog in aanmerking komen voor het stelsel van de auteursrechten indien de vergoeding gepaard gaat met geleverde prestaties. Indien er auteursrechten worden overgedragen zonder dat er effectief een bijkomende prestatie geleverd wordt, speelt deze beperking niet.
Daarnaast wordt er eveneens een uitsluiting voorzien als het maximumplafond (i.e. 64.070 EUR voor aanslagjaar 2023) gemiddeld gedurende de vier vorige belastbare tijdperken werd overschreden. Dit is een alles of niets verhaal. Dit betekent dus concreet dat de toepassing van het fiscaal gunstregime inzake auteursrechten integraal wordt geweigerd bij overschrijding van deze drempel.
Overgangsregeling
Wie door deze aanpassingen niet langer in aanmerking komt voor het stelsel van auteursrechten kan genieten van een overgangsregeling van één jaar, waardoor dit stelsel gedurende 2023 alsnog kan toegepast worden. Dit weliswaar op voorwaarde dat de belastingplichtige gedurende aanslagjaar 2023 (inkomstenjaar 2022) reeds auteursrechtelijke vergoedingen ontving. De overgangsregeling bevat voorts een verstrenging waarbij de normale maximumgrens (70.220 EUR voor inkomstenjaar 2023) en de schijven voor de toepassing van het kostenforfait (50% tot 18.720 EUR of 25% tot 37.450 EUR) worden gehalveerd.
Conclusie
Op vandaag is er nog te veel onduidelijkheid om de exacte impact van deze wijzigingen in te schatten. Het is afwachten op verdere verduidelijking van de Administratie (in de vorm van een circulaire). We verwachten evenwel een restrictieve interpretatie waardoor er vermoedelijk bepaalde beroepscategorieën uit de boot zullen vallen (software ontwikkelaars, architecten, …). Ook de rulingcommissie zit op deze lijn.
Belastingplichtigen die in 2022 reeds auteursrechten ontvingen, kunnen voor 2023 nog genieten van dit stelsel. Vanaf 2024 valt dit evenwel weg waardoor werkgevers mogelijks geconfronteerd worden met het gegeven dat deze looncomponent voor het bestaand personeelbestand op een andere manier moet worden ingevuld (met een substantiële verhoging van de loonkosten als gevolg).
VGD kan jou uiteraard altijd assisteren en nagaan wat de exacte impact is van deze wijzigingen op de huidige loonkost in jouw onderneming. Daarnaast denken we graag mee over het algemene loonbeleid en de alternatieven die voorhanden zijn.
