De pensioenhervorming in België blijft een heet hangijzer. Door de stijgende levensverwachting, de vergrijzing van de bevolking en de toenemende druk op de overheidsbegroting dringt een grondige herziening van het pensioenstelsel zich steeds meer op. De hervormingen die de afgelopen tijd zijn doorgevoerd – én de maatregelen die nog op tafel liggen – hebben als doel het systeem op lange termijn betaalbaar te houden en meer mensen aan het werk te krijgen. We nemen je mee in de zeven belangrijkste veranderingen.
De huidige pensioenbonus voorziet in een uitkering van een bonus als je met pensioen kan gaan en toch verder blijft werken. De opbouw van deze pensioenbonus duurt maximaal drie jaar en stopt zodra je een Belgisch rustpensioen opneemt. Onder dat systeem kan je dus een bijkomende pensioenbonus opbouwen zodra je langer werkt dan je vervroegde of wettelijke pensioendatum (als je niet voldoet aan de voorwaarde van het vervroegd pensioen).
In de ministerraad van 13 april 2025 vond de regering een akkoord over de stopzetting van de pensioenbonus. De opbouw van deze bonus kan nog verdergezet worden tot en met 31 december 2025, maar vanaf 1 januari 2026 zal je hier geen gebruik meer van kunnen maken.
In de plaats van bovenstaande pensioenbonus wordt in 2026 een systeem van bonussen en malussen geïntroduceerd. Je pensioenbedrag wordt dan verminderd als je vóór de wettelijke pensioenleeftijd met pensioen gaat zonder minstens 35 loopbaanjaren van minstens 156 werkdagen per jaar gewerkt te hebben. Deze vermindering start met 2% per jaar tot 2030, stijgt naar 4% tussen 2030 en 2040, en bereikt vanaf 2040 5%.
Omgekeerd kan je je pensioenbedrag verhogen met een bonus als je na de wettelijke pensioenleeftijd blijft werken en een loopbaan van minstens 35 jaar hebt. Deze bonus bedraagt 2% per extra gewerkt jaar tot 2030, 4% tussen 2030 en 2040, en 5% vanaf 2040.
Goed om te weten: het bonus-malus systeem beschouwt moederschapsverlof, loopbaanonderbreking om familiale redenen en onderbreking voor zorgverlening ook als effectieve werkperiodes.
Momenteel bestaat 1/3de van de pensioenrechten voor werknemers uit niet-gewerkte periodes. Gelijkgestelde periodes zoals periodes voor ziekte, zwangerschaps- en ouderschapsverlof zullen blijven meetellen, aangezien deze maatschappelijk verantwoord zijn.
De hervorming voorziet dat vanaf 2027 maar 40% van de loopbaan uit gelijkgestelde periodes mag bestaan voor werknemers en zelfstandigen. De grens van 40% zal elk jaar verlaagd worden met 5% tot 20% in 2031. Alle periodes van werkloosheid, brugpensioen (SWT) en landingsbanen zullen volgens het regeerakkoord gelijkgesteld worden aan een beperkt fictief loon van zodra dit finaal bepaald is.
Vanaf 2027 worden in alle drie de stelsels (werknemers, zelfstandige en ambtenaren) enkel kalenderjaren met twee gewerkte (of gelijkgestelde) kwartalen (6 maanden of 156 gewerkte dagen) in aanmerking genomen voor de loopbaanvoorwaarde.
Vanaf 2027 hebben werknemers de mogelijkheid om vanaf 60-jarige leeftijd met vervroegd pensioen te gaan, op voorwaarde dat ze een loopbaan hebben van minstens 42 jaar, waarbij elk jaar minimaal 234 dagen effectief is gewerkt.
Via deze maatregel wil de regering rekening houden met mensen die vroeg in hun leven zijn beginnen werken en daarbij een lange loopbaan achter de rug hebben, zodat zij op een verantwoorde manier eerder kunnen stoppen met werken.
De IGO is bedoeld voor ouderen met een laag inkomen. Als je hierop aanspraak wil maken, zal je voortaan minstens vijf jaar ononderbroken wettelijk en werkelijk in België moeten verbleven hebben. Daarnaast zullen er strengere controles zijn op langdurig verblijf in het buitenland voor IGO-gerechtigden.
Bij het overlijden van een werknemer heeft de partner recht op een overlevingspensioen als hij of zij 66 jaar of ouder is. Als de partner jonger is dan 66 jaar, zal die bij overlijden recht hebben op een overgangsuitkering. Deze is vrij te combineren met een beroepsinkomen en beperkt in de tijd tot maximaal twee jaar of, bij jongere kinderen ten laste, maximaal vier jaar.
De pensioenleeftijd voor militairen is momenteel 56 jaar. Die van het NMBS-personeel ligt dan weer op 55 jaar. Beide worden stapsgewijs opgetrokken tot de wettelijke pensioenleeftijd die geldt voor alle andere werknemers en ambtenaren. Vanaf 2027 stijgt deze pensioenleeftijd jaarlijks met één jaar, behalve voor personen die dicht bij hun pensioen staan. Er worden ook ruimhartige overgangsmaatregelen voorzien. Zo zal bijvoorbeeld voor militairen de deelname aan externe missies zwaarder doorwegen bij de pensioenberekening.
Vanaf 2027 worden alle loopbaanbreuken – het deel van het loon dat meetelt voor de pensioenberekening – geharmoniseerd naar een verhouding van 1/60. Dit betekent dat een volledige loopbaan gelijkstaat aan 45 dienstjaren. Vandaag is die loopbaanbreuk voor het onderwijs bijvoorbeeld 1/55, waardoor een volledig pensioen wordt bereikt na 41 jaar werken.
Het ziektepensioen voor ambtenaren wordt afgeschaft en voortaan kunnen zij geen ziektedagen meer opsparen. De federale overheid zal overschakelen op een verzekering tegen arbeidsongeschiktheid en invaliditeit, vergelijkbaar met de private sector.
Tot slot wordt de perequatie – het systeem waarbij pensioenen van ambtenaren bovenop de index kunnen stijgen – vanaf 2026 volledig afgeschaft.
Zoals je ziet komen er veel veranderingen aan in de pensioenregeling. Maar wat betekenen deze maatregelen nu concreet voor jouw situatie? De antwoorden daarop zijn vaak minder evident dan ze lijken en hangen van verschillende factoren af.
Ga ik beter vervroegd met pensioen of blijf ik toch nog wat langer actief? Wat zijn de financiële en fiscale gevolgen als ik na mijn pensioen als zelfstandige blijf werken? Hoe wordt mijn groepsverzekering beïnvloed bij een vervroegd pensioen? Kan ik mijn levensstandaard behouden na mijn pensionering? Het zijn allemaal logische en belangrijke vragen, die om een doordachte en persoonlijke aanpak vragen.
Of je nu werknemer, zelfstandige of een combinatie van beide bent: we bekijken samen hoe je jouw pensioen en financiële toekomst optimaal kan voorbereiden. We brengen helderheid in complexe regelgeving, denken proactief mee over opportuniteiten en helpen je bij het nemen van strategische beslissingen over je eindeloopbaan.
Neem gerust contact op voor een vrijblijvend gesprek. Onze experten staan klaar om je verder te helpen met advies op maat.